މަޖިލީހަށް މެމްބަރުން ވިހާ މައްސަލަ

އަބޫ ފުރުޤާން ޢޖ

20 ޑިސެމްބަރ 2023 - 13:23

2 comments

މަޖިލިސް ޖަލްސާއެއްގައި ބައެއް މެންބަރުން - ފޮޓޯ: މަޖިލިސް

މަޖިލީހުގެ މެންބަރުންގެ މުސާރައާއި އިނާޔަތްތައް، މަހަކު 80،000 ރުފިޔާއިން 100،000 ރުފިޔާއަށް ބޮޑުތަނުން އިތުރުކުރުމަށް މާލިއްޔަތު ކޮމިޓީން ފާސްކުރުމުން މިފަދަ ނިންމުމަކުން ކުރާނެ އަސަރުތަކާ މެދު ވަރަށް ބޮޑަށް ސުވާލު އުފެދެ އެވެ. މިހާރު އޮންނަގޮތުންނަމަ ރާއްޖޭގެ ކޮންމެ 5،000 މީހަކަށް ޤާނޫނުހަދާ މަޖިލީހުގައި މެމްބަރެއް ހުންނަންޖެހެއެވެ. މިގޮތަށް އޮތުމަކީ އާބާދީ އިތުރުވާ ރޭޓުން ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުގެ ތަޅުމަށް މެމްބަރުން "ވިހެއުން" ކަހަލަ ކަމެކެވެ.

މިގޮތަށް މަޖިލީހަށް މެމްބަރުން އިތުރުކުރުމުގެ ނިޔަތަކީ ރަނގަޅު އަސާސެއް އޮތް ކަމެއް ކަމަށް ހީވިޔަސް، މިހާ ބޮޑުތަނުން މަޖިލީހަށް މެމްބަރުން "ވިހަން ފެށުމުން" ކުރިމަތިވެދާނެ ނަތީޖާތައް ބެލުމަކީ ކޮންމެހެން ބޭނުންތެރި ކަމެކެވެ. މިހާރުވެސް ކަންބޮޑުވާ އެއް ކަމަކީ ގައުމީ ޚަޒާނާއަށް ކުރިމަތިވާ މާލީ ބުރަ އެވެ. މަޖިލީހުގެ މެންބަރުންގެ މުސާރައާއި އިނާޔަތްތައް މަތިކުރުމަކީ ސީދާ ޢާއްމު ޚަރަދު ބޮޑުވުމަކަށް ތަރުޖަމާވާ ކަމެކެވެ. ޚާއްޞަކޮށް ގިނަ ޤައުމުތަކަށް މިހާރު ކުރިމަތިވެފައިވާ އިޤްތިޞާދީ ގޮންޖެހުންތަކަށް ބަލާއިރު ޤައުމުގެ މާލީ ވަސީލަތްތަކަށް ދަތިތަކެއް ކުރިމަތިވެދާނެ ކަމެކެވެ.

މީގެ އިތުރުން މެމްބަރުންގެ ޢަދަދު އިތުރުވަމުންދާ ވަރަކަށް ތަމްސީލުކުރުމުގެ އުޞޫލަށް ވެސް ގެއްލުން ލިބިދާނެ އެވެ. ބޮޑު މަޖިލީހެއް އޮވެގެން، ވަކި ފައިދާހުރި ވެރިކަން ހިންގުމުގެ ޔަޤީންކަމެއް ނެތެވެ. އޭގެ ބަދަލުގައި ލޮޖިސްޓިކަލް ގޮންޖެހުންތަކެއް ކުރިމަތިވާނެ އެވެ. ރިޔާސަތުންދޭ ފުރުޞަތުތަކާއެކު ވޯޓެއް އަހައި ކަންކަމުގައި އިއްތިފާޤަށް ވާޞިލްވުމަށް ދަތިވާނެ އެވެ. ޖުމްލަކޮށް ބުނާނަމަ ޤާނޫނު ހަދާ މަޖިލީހުގެ ކޮލިޓީ ދަށްވުން ފަދަ ކަންކަން ކުރިމަތިވެދާނެ އެވެ. މިކަމުގެސަބަބުން ޕްރެޝަރު ބޮޑު މައްސަލަތައް އަވަހަށް ހައްލުކުރުމަށާއި ޖަވާބުދާރީވާ ސިޔާސަތުތައް އެކުލަވާލުމަށް ހުރަސްއެޅޭނެ އެވެ. އެހެނީ އާބާދީގެ ސައިޒަށް ބަލައިގެން މަޖިލީހުގެ މެންބަރުކަން އިތުރުކުރުމަކީ ތަމްސީލުކުރުމުގެ ފެންވަރު ދަށްވެދާނެ ކަމެކެވެ.

މަތީގައިވާ ޓޭބަލުން އެނގެނީ އެހެން ޤައުމުތަކާއި އަޅާބަލާއިރު ދިވެހިންގެ ރާއްޖެ މިވަނީ މަޖިލީހުގެ މެމްބަރުންގެ ޢަދަދު ޤައުމުގެ އާބާދީއާއި އަޅާބަލާއިރު އިތުރުވުމުގެ ހައްދެއްނެތް ޤައުމެއްގެ ގޮތުގައެވެ.

ރައީސް މައުމޫނުގެ ދުވަސްވަރުވެސް އާއްމުމަޖިލީހާއި ޚާއްޞަ މަޖިލިސް / މުޅިއެކު 2 މަޖިލީހެއް އޮތްއިރުވެސް މިވަރެއް ނުވެއެވެ. އަދި މަޖިލިސްގޭގައި ޤައުމަށް ބޭނުން ނުހިފޭ، ބޭކާރު ވަގުތުތައް ދުއްވާލުމުގެ ކުޅިވަރުތައް ކުޅެ ބައިތުލްމާލު އިސްރާފުކުރުމުގެ ރޫޙެއް ނުގެންގުޅެއެވެ. މިއީ ފަހަރެއްގައިވެސް މިހާރުގެ މަޖިލިސްކުރާގޭގައި ސައްލާކުރާ ޢިއްޒަތްތެރި މެމްބަރުންނަށް ވަކި ނިޔަތެއް އޮވެގެން ބުނާ އެއްޗެއް ނޫންކަން ފާހަގަކޮށްލަން މިފުރުޞަތުގައި ބޭނުމެވެ.

މަޖިލީހުގެ މެންބަރުންގެ ޢަދަދު އިތުރުވަމުންދާ ވަރަކަށް އެކަށީގެންވާ ތަޖުރިބާއެއް ނުވަތަ ޝަރުތު ހަމަނުވާ ފަރުދުން މަޖިލީހަށް އިންތިޚާބުވުމުގެ ނުރައްކާ އޮންނާނެ އެވެ. ޤާނޫނު ހަދާ މަޖިލީހުގެ ތެރޭގައި ނިންމުންތައް ނިންމުމުގައި ޤައުމުގެ ވަކި ބޭނުންތަކާއި، ވެރިކަމުގެ ނިޒާމުތަކުގެ ފައިދާހުރި މިންވަރަށް ބެލުމުގައި ފަރުވާތެރިކަމެއް ނޯންނާނެކަމުގެ ބިރު އޮންނާނެ އެވެ. މިސާލަކަށް މަޖިލީހުގެ މެންބަރުންގެ ޢަދަދު އިތުރުކުރުމަކީ، މިހާރު ހުރި މައްސަލަތައް އިތުރަށް ގޯސްވެދާނެ ކަމެކެވެ. ހޭދަކުރަންޖެހޭ ވަޞީލަތްތައް ނިސްބަތުން ބޮޑުވެ، ވަކި ސަރަޙައްދުތަކެއް ނުވަތަ ޖަމާޢަތްތަކެއްގެ ތަރައްޤީއަށް ހުރަސްއެޅިދާނެ އެވެ.

މަޖިލީހަށް މެމްބަރުން އިތުރުވާގޮތަށް އޮތުމުން ލިބޭނެ ބައެއް ގެއްލުންތައް:

ޤާނޫނު ހަދާ މަޖިލީހުގެ ސައިޒު އިތުރުވުން:

ކޮންމެ 5000 ރައްޔިތަކަށް މެމްބަރަކު/މަންދޫބަކު އިންތިޚާބުކުރުމުގެ ނަތީޖާއަކަށް ވާނީ ޤާނޫނު ހަދާ މަޖިލިސް ބޮޑުވުމެވެ. މިފަދަ ބޮޑު އެސެމްބްލީއެއް ބެލެހެއްޓުމަކީ ލޮޖިސްޓިކަލީ ގޮންޖެހުންތަކަކަށް ވެދާނެ ކަމަށާއި، އޭގެ ސަބަބުން ނާކާމިޔާބީތަކެއް ކުރިމަތިވެދާނެ ކަމަށެވެ.

ގްރިޑްލޮކް އުފެދުމުގެ ފުރުސަތު:

ބޮޑު ޤާނޫނު ހަދާ މަޖިލީހެއްގެ ސަބަބުން ނިންމުންތައް ނިންމުމުގެ ޕްރޮސެސްތައް ލަސްވެ، ޤާނޫނު ހަދާ މަޖިލީހުގެ ގްރިޑްލޮކްގެ ނުރައްކާ އިތުރުވެދާނެ އެވެ.

ޚަރަދު ބެލެހެއްޓުން:

ގިނަ މެމްބަރުން ހިމެނޭ ބިޔަ ބޮޑު ޤާނޫނު ހަދާ މަޖިލިސް ދެމެހެއްޓުމުގައި މުސާރައާއި އިނާޔަތްތަކާއި އިދާރީ ޚަރަދުތަކުގެ ސަބަބުންް ޢާއްމު މާލިއްޔަތަށް ދަތިތަކެއް ކުރިމަތިވެ، ބަޖެޓް ބެލެހެއްޓުމަށް ފަރުވާތެރިވާން ޖެހިދާނެ އެވެ.

ތަމްސީލު ނުބެހެއްޓުން:

ހުރިހާ ދާއިރާތަކަށް ހަމަހަމަ ސަމާލުކަމެއް ދީގެން ރިޔާސަތުން ބަހުސްތަކުގައި ބައިވެރިވުމުގެ ދޮރު ހުޅުވާލުމަކީ އަނދަގޫކަމަށްވާނެ އެވެ. ވަގުތުގެ ގޮތުންނާއި ފުރުޞަތަށް އެދޭ މެމްބަރުންގެ ޢަދަދުގެ ގޮތުންނެވެ. އެހެންކަމުން ވަކި ދާއިރާތަކެއް ތަމްސީލު ނުކުރުމުގެ ނުރައްކާ އެބައޮތެވެ.

ސިޔާސީ ގޮތުން ފަޅައިގެންދިއުމުގެ ފުރުސަތު:

މަންދޫބުންގެ ޢަދަދު ގިނަވުމުން ކުދި ކުދި ސިޔާސީ ފެކްޝަންތަކެއް އުފެދި، އިއްތިފާގު ބިނާކޮށް، ހަމަޖެހޭ ކޯލިޝަންތައް އުފެއްދުމަކީ ގޮންޖެހުންތަކެއް ކުރިމަތިވެދާނެ ކަމެކެވެ.

އަދި އެއް ވާހަކަ އެވެ. މަޖިލީހުގެ މެންބަރުކަމާއި އިނާޔަތްތައް އިތުރުކުރުމަށް ހުށަހެޅި ހުށަހެޅުމަކީ ތަމްސީލު ބޮޑުކުރުމަށް އެޅި ފިޔަވަޅެއް ކަމުގައި ހީވިޔަސް، އޭގެ ސަބަބުން ކުރިމަތިވެދާނެ ނަތީޖާތައް ވަޒަންކުރުމަކީ މުހިންމު ކަމެކެވެ. މާލީ ގޮތުން ކުރާނެ އަސަރުތަކާއި، ތަމްސީލުކުރުމުގެ ފެންވަރަށް ކުރާ އަސަރާއި، ޤާނޫނު ހަދާ މަރުޙަލާގެ ޖުމްލަ ފައިދާއަށް ރިޢާޔަތްކޮށް، ވިސްނުންތެރި އަދި ސްޓްރެޓެޖިކް ގޮތެއް ގެންގުޅެން ޖެހެ އެވެ. ކޮންމެ ބަދަލަކީ ޑިމޮކްރެޓިކް ގޮތެއްގައި ޤައުމު ހިންގުމަށް ހެޔޮ ފައިދާތަކެއް ކުރާނެ ބަދަލެއްކަން ކަށަވަރުކުރަން ޖެހެ އެވެ.