ވިޔަފާރި
އެއް އިގްތިސާދަކަށް ބަރޯސާވުމުގެ ބިރުވެރި އިންޒާރު..!
އަންނަ އަހަރު 2 މިލިއަނަށްވުރެ ގިނަ ފަތުރުވެރިން އަންނާނެ ކަމަށް ރާއްޖެއިން ދާދިފަހުން ލަފާކޮށްފައިވާތީ، މިދިޔަ އަހަރުވެސް މި އަދަދަށް އަންނާނެ ކަމަށް ކުރި ލަފައިން ގައުމު ފަތުރުވެރިކަމަށް ވަރަށް ބޮޑަށް ބަރޯސާވާ ގޮތާ މެދު ހިތްދަތި ސުވާލުތަކެއް އުފެދެ އެވެ. މި ލިޔުމުގައި އެއް އިޤްތިޞާދަކަށް ބަރޯސާވުމާ ގުޅިފައިވާ ބިރުވެރިކަމާއި ނުރައްކާތަކުގެ މައްޗަށް އަލިއަޅުވާލާފައިވާއިރު، މިކަންތަކުގެ ހައްލަކަށް މަޝްވާރާ ކުރެވި ތަފާތުކުރުމުގެ އަވަސް ބޭނުންތެރިކަމަށް އަލިއަޅުވާލާފައި ވާނެ އެވެ.

"އެކަކަށް މަރުދިނުން"

އެކެއްގެ އުފަލަށް ދެންތިބި އެންމެން ދޫކޮށްލައިގެން ނުވާނެ އެވެ. އަދި މަރުދީގެންވެސް ނުވާނެއެވެ. މިގޮތަށް މި އިޝާރާތްކުރީ ފަތުރުވެރިކަމުގެ ދާއިރާ ކުރިއެރުވުމަށްޓަކައި ދެންހުރި އެހެން ދާއިރާތަކަށް އަޅާލުން ކުޑަކޮށްލި ކަމުގެ މައްޗަށެވެ. އެކަން އެގޮތަށް ނުކުރުމަށެވެ. 1990އިގެ އަހަރުތަކާއި ހަމަޔަށްވެސް އަހަރެމެންގެ ލޭނާރު ކަމުގައި ބަލަމުން އައީ މަސްވެރިކަމެވެ. ނަމަވެސް ފަތުރުވެރިކަމުން މާބޮޑު ނަފާއެއް ލިބޭނެތީވެ އެހެން ދާއިރާތަކަށް އިންވެސްޓުކުރުން ބޮޑުތަނުން މަދުކޮށްލި އެވެ. ނަތީޖާއަކީ އެހެން ދާއިރާތައް ހީނަރުވުމެވެ. ރާއްޖޭގެ ޖީޑީޕީން %6.7 ކޮންޓްރިބިއުޓް ކުރާ ކޮންސްޓްރަކްޝަން ދާއިރާއާއި، %6.5 ރިއަލް އެސްޓޭޓް ކޮންޓްރިބިއުޓް ކުރާ ދާއިރާއާއި، މިވަގުތު އެންމެ %1.2 ހިއްސާކުރާ ދަނޑުވެރިކަމުގެ ދާއިރާ އަށް މިއޮތީ އަޅާނުލެވިފަ އެވެ.  

ސަގާފީ ގޮތުން އިގްތިސާދަށް ބޮޑު އެއްބާރުލުމެއް ނުލިބުނު ނަމަވެސް، ދަނޑުވެރިކަމަށް ސްޓްރެޓެޖިކް ފޯކަސް ދިނުމަކީ ކާބޯތަކެތީގެ ރައްކާތެރިކަން އިތުރުކޮށް، އާމްދަނީގެ މަގުތައް ތަފާތު ކުރެވޭނެ ކަމެއްކަމަށް ވީއިރު، އެއް އިގްތިޞާދަކަށް ބަރޯސާވުމުގެ ސަބަބުން ހީވެސް ނުކުރާ ކަހަލަ ބޮޑެތި ގެއްލުންތަކާއި ދިވެހިރާއްޖެ ކުރިމަތިލާން ޖެހުމަކީ ދުރުގައިވާ ކަމެއް ނޫންކަން ދުނިޔޭގެ ގައުމުތަކަށް ބަލާލުމުންވެސް އެނގެއެވެ.

އެއް އިޤްތިޞާދަށް ބަރޯސާވުން:

މިސާލު: ވެނެޒުއެލާ

ވެނެޒުއެލާއިން ތެލަށް ބަރޯސާވެފައިވުމާއެކު، ދުނިޔޭގެ ތެލުގެ އަގު ވަރަށް ބޮޑަށް ދަށްވުމުން ވެނެޒުއެލާއަށް ކުރިމަތިވީ އިގްތިސާދީ ގޮތުން ބޮޑު ކާރިސާއަކާ އެވެ. 2014 ވަނަ އަހަރު ތެލުގެ އަގު ވަރަށް ބޮޑަށް ދަށްވެ، 2016 ވަނަ އަހަރު ތެލުގެ އަގު ވަނީ 2014 ވަނަ އަހަރުގެ އަގުގެ ދެބައިކުޅަ އެއްބައި އަށް ވުރެ ދަށްވެފަ އެވެ. މިކަމުގެ ސަބަބުން  ހައިޕަރއިންފްލޭޝަން، އިޤްތިޞާދީ ކޮންޓްރެކްޝަން، އަދި އިންސާނީ ދަތިކަން ކުރިމަތިވި އެވެ. 2019 ވަނަ އަހަރުގެ ނިޔަލަށް ވެނެޒުއެލާގައި ވަނީ ފަހުގެ ތާރީހުގައި އިގްތިސާދީ ގޮތުން ކުރިމަތިވި އެންމެ ބޮޑު ކާރިސާއާ ކުރިމަތިލާން ޖެހިފަ އެވެ. މިސާލުން ފާހަގަކުރެވެނީ އެއް ދާއިރާއަކަށް މާ ބޮޑަށް ބަރޯސާވުމުން ކުރިމަތިވާ ނުރައްކާތަކެވެ، ސަބަބަކީ ގައުމެއްގެ ކޮންޓްރޯލުން ބޭރުގެ ބޭރު ކަންތައްތަކުގެ ސަބަބުން އެގައުމުގެ އިގްތިސާދަށް ގެއްލުން ބޮޑު އަސަރުތަކެއް ކޮށްފާނެތީ އެވެ. މާދުރަކުން ނޫނެވެ. އެންމެ ކައިރީގައި، މި އޭޝިއާ ރީޖަނަށް ބަލާލިޔަސް މިކަން ފެންނާން އެބަހުއްޓެވެ.

މިސާލު: ކޮވިޑް19

ކޮވިޑް-19 ގެ ދުވަސްވަރު އޭޝިއާގެ ފަތުރުވެރިކަމުގެ ހަލަބޮލި މައިދާނަށް ކުރިމަތިވެފައި ވަނީ ކުރިން ނުފެންނަ ގޮންޖެހުންތަކެކެވެ. ދިރުމެއް ހުރި މާކެޓްތަކާއި، ހަމަޖެހޭ މަންޒަރުތަކާއި، ސަގާފީ ޚަޒާނާތަކުގެ ތެޅިތެޅި އޮތް ހަކަތައިން ދިޔައީ ހަމަނުޖެހޭ ހަމަހިމޭންކަމަކަށް ޖާގަ ލިބެމުންނެވެ. ފަތުރުވެރިކަމުގެ ހެވީ ވެއިޓް އެއް ކަމަށްވާ ތައިލެންޑުގައި އާންމުކޮށް ބާރު ސްޕީޑުގައި ދުއްވާ ބެންކޮކްގެ މަގުތައް ފަޅު ވިއެވެ. ދިވެހީންގެ ރާއްޖޭގެ ޚާއްޞަކޮށް ފުވައްމުލަކުގެ ސާފުތާހިރު ގޮނޑުދޮށްތަކުން އާންމުކޮށް ހިނގާފައި ދާ މިންވަރުގެ ކުޑަ އިންސައްތައެއް ފެނި، ފަތުރުވެރިކަމަށް ބަރޯސާވެފައިވާ ގައުމުގެ އިގްތިސާދަށް އަސަރުކުރި އެވެ. ފަތުރުވެރިންގެ އައުން ކުއްލިއަކަށް ހުއްޓުމަކަށް އައުމުން އެއް ދާއިރާއަކަށް ބަނދެވިފައިވާ އިގްތިސާދުތަކުގެ ނާޒުކުކަން ހާމަވެގެން ދިޔައެވެ. ދިރުމެއް ހުރި ފެސްޓިވަލްތަކާއި ފަހި ލޭންޑްސްކޭޕްތަކުގެ ސަބަބުން މަޝްހޫރު އިންޑޮނޭޝިއާގެ ބާލީގައި ބައިނަލްއަގްވާމީ ޒިޔާރަތްތެރިން ނެތުމުން އާންމުކޮށް ދިރުމެއް ހުރި މާހައުލަށް ބިރުވެރި ކުލައެއް ގެނެސްދިނެވެ. އެ އަސަރު ޓޯކިޔޯ އާއި ސޯލް ފަދަ ޓެކް އަށް ފަރިތަ ސިޓީތަކުގައި ވެސް ގުގުމާލިއިރު، ފަތުރުވެރިން ނެތުމުން މަޝްހޫރު ތަންތަން ބިރުވެރި ގޮތަކަށް ހުސްވެފައިވެ އެވެ. ތައިލެންޑް އަދި ބަހާމާސް ފަދަ ގައުމުތަކަށް ދަތުރުފަތުރުގެ ހުރަސްތަކާއި ލޮކްޑައުންތަކުގެ ސަބަބުން އިގްތިސޯދީ ސިނާއަތްތައް ޕެރެލައިޒް ވިއެވެ. އިގްތިސާދީ ގޮތުން ބޮޑެތި ނާކާމިޔާބީތަކެއް ކުރިމަތިވި އެވެ.


ބިލިއަން ޑޮލަރުގެ ބޮޑު އިގްތިޞާދެއް

ސިޔާސަތު ކަނޑައަޅާ ފަރާތްތަކުން އިގްތިސާދީ މާހައުލުގައި ދަތުރުކުރާއިރު، އިލްތިމާސަކީ އެއް ދާއިރާއަކަށް ބަރޯސާވުން ފަހަނައަޅައި ގޮސް ފުރިހަމަ ސްޓްރެޓެޖީތަކަކަށް ބަދަލުވުމަށެވެ. ދުނިޔޭގެ މިސާލުތަކުން ނަގައިގެން، ކުރިމަތިވެދާނެ ލޮޅުންތަކާއި ޔަގީންކަން ނެތް ކަންކަމުން ރައްކާތެރިވުމަށްޓަކައި ތަފާތު އިގްތިސާދީ މޮޑެލްތަކެއް އެކުލަވާލުމުގެ ބޭނުންތެރިކަމަށް ބާރުއަޅަ އެވެ.

ދިވެހީންގެ ރާއްޖެ މިއޮތީ އިންޑިއާ ކަނޑުގެ މުހިއްމު ގަލެއްގައިކަމުން މިކަމުގެ ފައިދާ ރާއްޖެއަށް ނެގިދާނެ އެވެ.

އިންޑިއަން އޯޝަން ޓްރޭޑް ރޫޓްސް:

ރާއްޖެ މިއޮތީ އިންޑިއާ ކަނޑުގެ ޖިއޮގްރަފިކަލީ ސްޓްރެޓެޖިކް ލޮކޭޝަނެއްގަ އެވެ. މިއީ އޭޝިއާ، އެފްރިކާ، އަދި މެދުއިރުމައްޗާ ދެމެދު ބޮޑެތި ޝިޕިންގ ރޫޓްތައް ގުޅުވައިދޭ ތަނެވެ. ޔޫރަޕާއި އޭޝިއާ އާއި ދެމެދު ނުވަތަ މެދުއިރުމަތިން އިރުދެކުނު އޭޝިއާ އަށް ދަތުރުކުރާ ބޯޓުތައް ގިނަ ފަހަރަށް ރާއްޖެ ކައިރިން ދަތުރުކުރެ އެވެ.

ޝޯޓްކަޓްސް އެންޑް އެފިޝަންސީ:

ރާއްޖެއިން ރަތް ކަނޑާއި ބޭއޮފް ބެންގަލްއާ ދެމެދު ދަތުރުކުރާ ބޯޓުތަކަށް ޝޯޓްކަޓެއް ފޯރުކޮށްދޭއިރު، ރާއްޖޭގެ ދެކުނު ކޮޅަށް ދަތުރުކުރާ ބޯޓުތަކާ އަޅާބަލާއިރު ސީދާ މަގެއް ލިބިގެންދެ އެވެ. މިއީ ޝިޕިން ކުންފުނިތަކަށް ވަގުތާއި ތެލުގެ ހަރަދު ވެސް ސަލާމަތް ކުރެވޭނެ ކަމެކެވެ.

ކުރިއަރަމުން އަންނަ މާކެޓްތަކަށް ވަދެވޭނެ ގޮތް: 

ދެކުނު އޭޝިއާ، އިރުދެކުނު އޭޝިއާ، އަދި މެދުއިރުމަތީގެ ބޮޑެތި އުފެދިފައިވާ މާކެޓްތަކާ ރާއްޖެ ކައިރިވުމަކީ މުދާ އުފުލާ ބޯޓުތަކަށް ޝައުގުވެރިވާ ހުއްޓުމެކެވެ. މިކަމުގެ ސަބަބުން މި ސަރަޙައްދުތަކަށް މުދާ ބެހުމުގެ ފުރުޞަތު ރަނގަޅުވެގެންދެ އެވެ.

ތެލުގެ ވިޔަފާރި:

މި ސަރަޙައްދުގައި ތެލުގެ ވިޔަފާރީގެ މުހިންމުކަމަށް ބަލާއިރު، މެދުއިރުމަތީގެ ތެޔޮ އުފައްދާ ޤައުމުތަކަށް ދިއުމާއި އައުމުގެ މަގުމަތީގައި ގިނަ ފަހަރަށް ތެޔޮ ޓޭންކަރުތައް މޯލްޑިވްސް ކައިރީގައިވާ ކަނޑުގެ ތެރެއިން ދަތުރު ކުރެއެވެ.  އެހެންކަމުން، ރާއްޖެއަށް ތެޔޮ އެޅުމާއި ލޮޖިސްޓިކަލް ސަޕޯޓަށް ސްޓްރެޓެޖިކް ޕޮއިންޓެއް ލިބިއެވެ.

ޓްރާންސްޝިޕްމަންޓްގެ ފުރުޞަތު:

ރާއްޖެމިއޮތް ލޮކޭޝަނަކީ ޓްރާންސްޝިޕްމަންޓް ހަރަކާތްތަކުގެ ފުރުޞަތު ލިބިދޭ، އެއް ބޯޓުން އަނެއް ބޯޓަށް މުދާ ބަދަލުކުރުމުގެ ފުރުސަތު ލިބޭ ކަމެކެވެ. މިއީ ރޫޓްތައް އޮޕްޓިމައިޒްކޮށް ހަރަދު ކުޑަކުރުމަށް މަސައްކަތްކުރާ ކާގޯ ކުންފުނިތަކަށް ފައިދާހުރި ކަމެކެވެ. ރާއްޖޭގައި ފުޅާ ދާއިރާއެއްގައި ސިނާއީ އަދި ބަނދަރު ވަސީލަތްތައް ނެތް ނަމަވެސް، އިންޑިއާ ކަނޑުގައި އޮތުމަކީ ދުނިޔޭގެ ކަނޑުގެ ވިޔަފާރީގެ ނެޓްވޯކްތަކުގައި މުހިންމު ނުކުތާއަކަށް ވެގެންދާ ކަމެކެވެ.

މެރިކަލްޗަރ

އިޤްތިޞާދު ޑައިވަރސިފިކޭޝަން:

މެރިކަލްޗަރ ތަޢާރަފްކުރުމަކީ ރާއްޖޭގެ އިޤްތިޞާދު ފަތުރުވެރިކަމުގެ ބޭރުން ޑައިވަރސިފައި ކުރުމުގެ ފުރުޞަތު ފަހިކޮށްދޭ ކަމެކެވެ. ފަތުރުވެރިކަން ފަދަ އެއް ދާއިރާއަކަށް ބަރޯސާވުމުން، ކުރިން ބުނެވުނު ވެނެޒުއެލާ އާއި އަދި ކޮވިޑްގެ ސަބަބުން ދިމާވި ފަތުރުވެރިކަމުން އިޤްތިޞާދު ޕެރެލައިޒްވި ގައުމުތަކުގެ މިސާލުތަކަށްބަލައި، އެފަދަ ބޭރުގެ ޝޮކްތަކަށް ގައުމު ވެއްޓެންދާނަމަ، މެރިކަލްޗަރ އަކީ އާމްދަނީ ހޯދުމުގެ ކޮމްޕްލިމެންޓްރީ ވަސީލަތެއްގެ ގޮތުގައި ދިވެހީންގެ ރާއްޖެއަށް މަސައްކަތް ކުރެވިދާނެ ކަމެކެވެ.

ވަޒީފާގެ ފުރުޞަތުތައް: 

މަސްވެރިކަމާއި އެކުއަކަލްޗަރ ހިމެނޭ ގޮތަށް މެރިކަލްޗަރ އޮޕަރޭޝަންތަކުގެ ސަބަބުން ވަޒީފާގެ އާ ފުރުޞަތުތައް ތަނަވަސްވެގެންދާނެ އެވެ. މިއީ ފަތުރުވެރިކަމުގެ ދާއިރާއިން ބޭރުން، ޚާއްޞަކޮށް ދިވެހި މުޖުތަމަޢުތަކަށް ވަޒީފާގެ ފުރުޞަތުތައް ފަހިކޮށްދިނުމަށް ރާއްޖެއަށް ވަރަށް މުހިންމު ކަމެކެވެ.

ކާބޯތަކެތީގެ ރައްކާތެރިކަން: 

ރާއްޖޭގެ ކާބޯތަކެތީގެ ރައްކާތެރިކަން ރަނގަޅުކޮށް، އެތެރޭގެ ކާބޯތަކެތި އުފެއްދުމަށް މެރިކަލްޗަރގެ އެހީތެރިކަން ލިބިގެންދާނެ އެވެ. ލޯކަލްކޮށް މަހާއި އެހެނިހެން ސީފުޑް ހެއްދުމުގެ ސަބަބުން އިމްޕޯޓަށް ބަރޯސާވާ މިންވަރު ކުޑަވެ، ކާބޯތަކެތީގެ ބާވަތްތައް ދެމެހެއްޓެނިވި ގޮތެއްގައި ލިބޭނެ މަގު ފަހިވެގެން ދާނެ އެވެ.

އެކްސްޕޯޓް ޕޮޓެންޝަލް: 

މެރިކަލްޗަރ ކާމިޔާބުވެއްޖެނަމަ ސީފުޑްގެ ބާވަތްތައް އެކްސްޕޯޓްކުރުން އިތުރުވެދާނެ އެވެ. މިކަމުގެ ސަބަބުން ރާއްޖޭގެ ވިޔަފާރީގެ ބެލެންސް އާއި ފޮރިން އެކްސްޗޭންޖް ރިޒާވްއަށް ހެޔޮ އެހީތެރިކަމެއް ލިބިގެންދާނެ އެވެ.

ސަސްޓެއިނަބަލް ރިސޯސް މެނޭޖްމަންޓް: 

ރަނގަޅަށް މެނޭޖްކުރެވިފައިވާ މެރިކަލްޗަރ ޕްރެކްޓިސްތަކުގެ ސަބަބުން ވައިލްޑް ފިޝް ސްޓޮކަށް ކުރިމަތިވާ ޕްރެޝަރު ކުޑަކޮށް ކަނޑުގެ ތިމާވެށީގެ ނިޒާމުތައް ހިމާޔަތްކުރުމަށް އެހީތެރިވެދޭނެ އެވެ. ޒިންމާދާރު އެކުއަކަލްޗަރ ހިމެނޭ ގޮތަށް ދެމެހެއްޓެނިވި ގޮތެއްގައި ކުރެވޭ އާދަތަކުގެ ސަބަބުން ކަނޑުގެ ވަސީލަތްތަކުގެ ދިގު މުއްދަތުގެ ދުޅަހެޔޮކަން ކަށަވަރުކުރެވިދާނެ އެވެ.

ރާއްޖެ އޮތީ ޓޫރިޒަމް މަރުކަޒުކޮށްފައިވާ އިގްތިސާދެއްގެ ހަގީގަތްތަކާ ކުރިމަތިލާން ޖެހިފައިވާ ހުރަސްމަގެއްގެ ތެރޭގަ އެވެ. އެއް އިގްތިސާދަކަށް ބަރޯސާވުމުގެ ބިރު ފާހަގަކުރެވޭތީ، ސިޔާސަތުތައް ކަނޑައަޅާ ފަރާތްތަކުގެ މެދުގައި މުހިންމު އިންޓްރޮސްޕެކްޝަނެއް އުފެދިގެންދެ އެވެ. މެރިކަލްޗަރ އަށް ރައީސް ޑރ. މުއިއްޒުގެ ތަސައްވުރަކީ ބަދަލާއި ކެތްތެރިކަމުގެ ފުރުސަތެކެވެ. މި ލިޔުމުގެ މަޤްޞަދަކީ، ހަނދާންކޮށްދީ، މަގުދައްކައިދީ، ސިޔާސަތު ކަނޑައަޅާ ފަރާތްތަކަށް އިލްތިމާސްކޮށް، އިގްތިސާދީ ތަފާތުކަން އާލާކޮށް، އެއް އިގްތިސާދީ ތަނބަކަށް ބަރޯސާވުން ކުޑަވެ، ރާއްޖޭގެ ރައްޔިތުންނަށް ދެމެހެއްޓެނިވި ތަނަވަސްކަން ކަށަވަރުކޮށްދޭ މުސްތަގުބަލަކަށް ގައުމު ގެންދިއުމަށެވެ.

ނޯޓް: މެރިން ހެޗަރީއާއި ބެހޭ ލިޔުމެއް އަޅުގަނޑު މީގެ ކުރިން ލިޔެފައިވާނެ އެވެ.  

ކިޔުންތެރިންގެ ޝުއޫރު
33%
0%
33%
33%
24 ކޮމެންޓް
މަގުބޫލު
އެންމެފަސް
އެންމެ ފަސް
އެންމެ މަގުބޫލު